Hướng dẫn cách tháo lắp băng tải xích lưới đúng kỹ thuật

Băng tải xích lưới đóng vai trò quan trọng trong nhiều dây chuyền sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, theo thời gian vận hành, việc bảo trì, thay thế hoặc sửa chữa là điều không thể tránh khỏi. Công đoạn mấu chốt nhất chính là tháo lắp băng tải xích lưới. Nếu thực hiện sai quy trình, băng tải rất dễ bị hư hỏng, cong vênh, thậm chí gây nguy hiểm trong lúc vận hành trở lại. Điều này làm gián đoạn sản xuất và tốn kém chi phí sửa chữa. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn các bước tháo lắp băng tải xích lưới một cách chuẩn xác.

Băng tải xích lưới là gì và khi nào cần tháo lắp?

Băng tải xích lưới là một thiết bị vận chuyển công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nhiều dây chuyền sản xuất hiện đại. Việc nắm vững khái niệm và quy trình tháo lắp băng tải xích lưới giúp đảm bảo hệ thống vận hành liên tục và hiệu quả.

Khái niệm cơ bản về băng tải xích lưới

Băng tải xích lưới là một hệ thống truyền tải tự động, sử dụng bề mặt là lưới được đan xen và liên kết chắc chắn với các mắt xích. Loại băng tải này dùng để vận chuyển sản phẩm, nguyên liệu hoặc linh kiện từ vị trí này sang vị trí khác trong nhà máy.

Cấu tạo của băng tải xích lưới:

• Dây băng tải xích lưới: Có bề mặt dạng mắt lưới, thường được chế tạo từ vật liệu có độ bền cao như inox (thép không gỉ) hoặc nhựa chuyên dụng. Lưới băng tải có nhiều kiểu đan khác nhau, như mắt cáo hoặc mắt lưới dày, giúp thoát nước, thoát khí và chịu được môi trường nhiệt độ cao hay hóa chất.
• Hệ thống khung: Khung sườn và khung đỡ được thiết kế chắc chắn, làm từ inox, thép hoặc nhôm định hình. Khung có nhiệm vụ giữ cố định toàn bộ hệ thống và chịu tải trọng.
• Bộ truyền động: Bao gồm động cơ giảm tốc và hệ thống nhông xích. Động cơ cung cấp lực kéo, làm nhông xích quay và kéo theo sự chuyển động tịnh tiến của dây băng tải xích lưới.
• Các bộ phận hỗ trợ: Gồm con lăn đỡ để giảm ma sát, thanh đỡ và tay chắn sản phẩm, tủ điện điều khiển tích hợp biến tần để điều chỉnh tốc độ.

Các trường hợp phải tháo lắp băng tải xích lưới 

Có bốn trường hợp mà kỹ thuật viên cần thực hiện tháo lắp băng tải xích lưới:

• Thay thế dây băng tải mới: Dây băng tải xích lưới có tuổi thọ nhất định. Khi dây cũ bị mòn quá mức, biến dạng, gãy mắt xích hoặc giãn dài vượt tiêu chuẩn, cần tháo dây cũ và lắp dây mới vào để đảm bảo chất lượng vận chuyển và an toàn.
• Bảo trì, sửa chữa bộ phận: Khi một bộ phận như bánh nhông, thanh đỡ hoặc trục dẫn động gặp sự cố, cần tháo dây băng tải xích lưới ra khỏi hệ thống để tiếp cận và sửa chữa hoặc thay thế chi tiết hỏng một cách thuận tiện.
• Vệ sinh chuyên sâu: Đối với các ngành yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm cao như chế biến thủy hải sản hoặc dược phẩm, việc tháo rời một phần hoặc toàn bộ băng tải giúp làm sạch triệt để các vết bẩn bám sâu, dầu mỡ hoặc vật liệu kẹt.
• Di chuyển hoặc thay đổi cấu hình hệ thống: Khi nhà máy cần tái bố trí mặt bằng sản xuất hoặc thay đổi chiều dài, độ cong của dây chuyền, việc tháo lắp là cần thiết để di chuyển băng tải hoặc điều chỉnh cấu hình cho phù hợp với yêu cầu mới.

Lợi ích của việc tháo lắp băng tải xích lưới đúng kỹ thuật

Thực hiện quy trình tháo lắp băng tải xích lưới đúng kỹ thuật mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp tối ưu hóa hiệu suất và chi phí vận hành.

• Kéo dài tuổi thọ thiết bị: Tháo lắp đúng cách giúp phát hiện và thay thế sớm các chi tiết mòn hoặc hư hỏng. Điều này ngăn ngừa hư hỏng lan rộng, kéo dài tuổi thọ cho băng tải xích lưới.
• Đảm bảo an toàn vận hành: Khi lắp đặt đúng kỹ thuật, các mắt xích được căn chỉnh chuẩn xác, giảm thiểu hiện tượng lệch xích hoặc căng quá mức. Hệ thống sẽ vận hành êm ái, giảm rung lắc, hạn chế tiếng ồn và tránh được các sự cố nghiêm trọng.
• Tối ưu hóa hiệu suất sản xuất: Việc tháo lắp chính xác giúp băng tải hoạt động ổn định, tốc độ vận chuyển đồng đều. Sản phẩm được di chuyển liên tục, không bị gián đoạn do sự cố, duy trì năng suất sản xuất đã đề ra.
• Tiết kiệm chi phí bảo trì: Tháo lắp kỹ thuật giúp quá trình sửa chữa diễn ra nhanh chóng, chính xác. Điều này giảm thiểu thời gian dừng máy ngoài dự kiến và giảm chi phí phát sinh do hỏng hóc lớn.

Việc tháo lắp và bảo dưỡng định kỳ là chìa khóa để duy trì một hệ thống băng tải xích lưới bền bỉ và hiệu suất cao.

Các bước tháo lắp băng tải xích lưới đúng kỹ thuật

Phần này trình bày đầy đủ thao tác thực tế để người vận hành xử lý dây băng tải ngay tại hiện trường với độ chính xác cao và an toàn.

Chuẩn bị dụng cụ  

Người thao tác chuẩn bị kìm, phe định vị, dụng cụ cố định biên tăng đua và găng tay bảo hộ. Hệ thống cần được ngắt điện hoàn toàn trước khi tiếp cận. Khu vực thao tác phải sạch, thoáng và đủ sáng để quan sát rõ bước xích, ty và cọng, đồng thời giảm rủi ro trượt ngã hoặc thao tác sai vị trí.

Quy trình tháo băng tải xích lưới từng bước

• Người vận hành tháo phe định vị để mở khóa giữ đầu ty, sau đó dùng kìm kéo ty ra khỏi mắt xích sên biên theo hướng thẳng để tránh cong ty. 
• Khi ty được rút ra, từng bước xích được tách nhẹ nhàng, giúp dây băng rời khỏi cụm truyền động. 
• Phần dây sau khi tháo đặt lên bề mặt phẳng để giữ đúng hình dạng và hạn chế biến dạng thêm.

Quy trình lắp băng tải xích lưới 

• Dây băng được đặt thẳng hàng với xích sên biên và bánh nhông, từng bước xích được đưa vào đúng vị trí tiếp giáp mà không để sai lệch. 
• Ty được luồn xuyên qua toàn bộ mắt xích theo hướng thẳng và gắn lại phe định vị để khóa cố định. 
• Biên tăng đua được điều chỉnh để tạo độ căng phù hợp. 
• Dây băng được kiểm tra độ ăn khớp với bánh nhông trước khi vận hành thử.

Những điểm cần tránh để không gây lệch bước xích hoặc cong ty

• Người thao tác không giật mạnh ty trong lúc tháo để tránh cong hoặc biến dạng. 
• Mắt xích không được lắp lệch vì chỉ một sai số nhỏ cũng gây lệch bước lớn khi vận hành. 
• Dây băng không để xoắn hoặc uốn cong khi lắp vào hệ thống. 
• Độ căng không được tăng quá mức để tránh lực kéo làm biến dạng cọng và ty. 
• Dụng cụ sắc cạnh không đặt lên bước xích để hạn chế mẻ cọng hoặc biến dạng bề mặt.

Những lỗi thường gặp khi tháo lắp băng tải xích lưới

Phần này giúp người vận hành nhận diện nhanh các lỗi phổ biến để hạn chế hư hỏng trong quá trình tháo lắp băng tải xích lưới.

Sai bước xích dẫn đến kẹt băng hoặc rung dây

Sai bước xích xuất hiện khi mắt xích không khớp đúng vị trí hoặc dây băng được lắp lệch ngay từ ban đầu. Sai số nhỏ trong bước xích tạo lực cản khi dây ăn khớp với bánh nhông, dẫn đến hiện tượng kẹt băng, rung dây và mòn cọng nhanh. Dây băng chạy lệch làm giảm tuổi thọ toàn bộ cụm truyền động và gây tăng nhiệt tại vùng tiếp xúc.

Ty hàn cong – gãy do thao tác sai

Ty bị cong khi người thao tác kéo lệch hướng hoặc dùng lực quá mạnh. Ty gãy xuất hiện khi điểm hàn yếu bị tác động dồn dập trong lúc tháo. Ty biến dạng làm băng tải không giữ được độ thẳng, gây lệch cọng và giảm khả năng chịu lực khi băng hoạt động. Dây băng tải xích lưới sử dụng ty cong còn tạo tiếng ồn và làm hệ thống vận hành không ổn định.

Xích sên biên không khớp bánh nhông

Xích sên biên không khớp bánh nhông xảy ra khi dây băng đặt lệch trục hoặc bước xích không đồng đều. Khi xích sên không ngồi đúng rãnh, bánh nhông không thể kéo dây băng theo quỹ đạo chuẩn, gây trượt răng, mòn mặt tiếp xúc và có thể làm tuột dây trong lúc vận hành. Sự không đồng bộ giữa xích sên và bánh nhông làm giảm hiệu suất truyền động của toàn hệ thống.

Băng tải bị chùng hoặc căng quá mức

Dây băng chùng làm hệ thống vận hành không đều, gây võng dây và giảm khả năng kéo vật liệu. Dây băng quá căng tạo áp lực lớn lên ty, cọng và xích sên biên, làm biến dạng kết cấu và tăng nguy cơ đứt dây khi hoạt động liên tục. Độ căng không phù hợp còn làm bánh nhông chịu tải lớn, dẫn đến mòn răng và giảm chất lượng truyền động.

Mẹo thao tác nhanh và chuẩn khi tháo lắp băng tải xích lưới

Phần này cung cấp các mẹo thực tế giúp quá trình tháo lắp băng tải xích lưới diễn ra gọn gàng và chuẩn xác hơn.

Cách cố định dây băng để thao tác dễ hơn

Dây băng được cố định bằng chốt giữ hoặc bằng cách dùng biên tăng đua để tạo độ căng vừa phải trước khi thao tác. Khi dây giữ đúng vị trí, ty và bước xích nằm thẳng hàng nên các thao tác tháo hoặc lắp diễn ra nhẹ nhàng hơn. Việc cố định dây còn tránh tình trạng xoắn hoặc lệch hướng khiến quá trình lắp lại dây gặp khó khăn và mất thời gian chỉnh sửa.

Cách kiểm tra độ thẳng của ty và cọng

Ty cần được đặt lên bề mặt phẳng để quan sát độ thẳng. Cọng được kiểm tra bằng cách kéo nhẹ hai đầu để nhận biết độ đàn hồi và độ đồng đều. Ty hoặc cọng bị cong làm dây băng lệch bước và tạo tiếng ồn khi chạy. Việc kiểm tra kỹ trước khi lắp lại dây giúp băng tải vận hành êm và kéo dài tuổi thọ cụm truyền động.

Mẹo để lắp dây không bị lệch so với bánh nhông

Dây băng được đặt thẳng theo trục chuyển động trước khi đưa mắt xích vào vị trí. Các bước xích cần nằm đều nhau để tránh tạo sai số khi bánh nhông kéo dây. Ty được luồn theo hướng thẳng và không xoắn tại điểm tiếp giáp. Khi dây nằm đúng tâm của bánh nhông, lực kéo truyền đều và băng tải chạy mượt, không rung và không trượt răng.

Bài viết đã cung cấp cái nhìn toàn diện về băng tải xích lưới, từ cấu tạo cơ bản đến các tình huống thực tế cần phải tiến hành tháo lắp. Nắm vững kỹ thuật tháo lắp băng tải xích lưới mang lại lợi ích kép cho doanh nghiệp. Nó không chỉ đảm bảo an toàn vận hành mà còn tối ưu hóa hiệu suất và tuổi thọ của hệ thống. Luôn ghi nhớ, việc tháo lắp đúng kỹ thuật là một khoản đầu tư xứng đáng cho sự ổn định lâu dài của dây chuyền sản xuất.